Heimlich là gì ? Hướng dẫn cách sơ cứu học di vật với nghiệm pháp Heimlich

Niếu như bạn trong ngành y chắc đã có lần nghe đến cụm từ nghiệm pháp Heimlich rồi đúng không nào đây là một thủ thuật sơ cứu học dị vật đã cứu sông hàng nghìn người mỗi năm . Tại Mỹ cảnh sát hay nhân viên an ninh …. điều được huấn luyện thuần thục về kỹ năng này để có thể cứu người ngay lập tức. Niếu bạn quan tâm và muốn biết thủ thuật này như thế nào hãy cùng 8chiase.com tìm hiểu nó bạn nhé !

Heimlich là gì ?

Heimlich là tên của bác sĩ người Mỹ Henry J. Heimlich người phát minh ra thủ thuật sơ cứu hóc dị vật đường thở do đó người ta lấy tên của ông đặt cho thủ thuật này là Heimlich.

Henry Judah Heimlich là một bác sĩ phẫu thuật lồng ngực và nhà nghiên cứu y khoa người Mỹ. Ông được công nhận rộng rãi là người phát minh ra thao tác Heimlich, một kỹ thuật đẩy bụng để ngừng nghẹt thở, được mô tả trong Cấp cứu năm 1974.

Nghiệm pháp Heimlich từ hoài nghi đến phổ biến

Heimlich lần đầu được áp dụng sau đó 42 năm.

Dù phát minh ra thủ thuật này như mãi 42 năm sau vị bác sĩ này mới có cơ hội áp dụng đó là tại một bữa ăn ở nhà dưỡng lão TP Cincinnati quy tụ 125 người. Trong khi ăn hamburger, cụ bà Patty Ris, 87 tuổi, đột nhiên ú ớ, không nói được, mặt tái xanh.

Nhìn cảnh đó, bác sĩ Heimlich biết ngay chuyện gì,Ông tiến đến phía sau ghế ngồi nạn nhân, đặt hai nắm tay lên vùng bụng giữa rốn và xương ức, giật mạnh từ trước ra sau ba lần để ép khí trong phổi. Ngay lập tức một miếng thịt có dính mẩu xương nhỏ từ miệng nạn nhân rơi ra và nạn nhân thở lại dễ dàng.

Thủ thuật Heimlich cũng đã cứu sống nhiều nhân vật nổi tiếng trong đó có cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, ngôi sao nhạc pop Cher, cựu thị trưởng TP New York Edward Koch và các ngôi sao Hollywood như Elizabeth Taylor, Goldie Hawn, Walter Matthau, Carrie Fisher, Jack Lemmon hay Marlene Dietrich. Năm 2014, diễn viên Clint Eastwood áp dụng thành công thủ thuật Heimlich để cứu một giám đốc giải golf ở California khi ông này hóc một mẩu phó mát!

Sinh ngày 3/2/1920, vào đầu những năm 1960, phát minh thiết bị dẫn lưu dịch từ vết thương ngực hở của bác sĩ Heimlich lại được công nhận. Từng là người lính tham gia chiến đấu ở nhiều mặt trận, nên Hemlich nhận thấy cần có một giải pháp tốt hơn để dẫn lưu dịch từ vết thương ra ngoài thay cho cách làm cũ, dùng một cái chai dẫn lưu có bơm hút.

Chiếc van đó được đặt tên là van Heimlich, từng được dùng rộng rãi trong cuộc chiến Việt Nam cứu sống nhiều binh sĩ Mỹ và trong các ca phẫu thuật ngực dân sự ngoài đời. Có năm nhà sản xuất đã bán được 250.000 van Heimlich trên toàn thế giới.

Heimlich ra đời trong sự hoài nghi

Ngày nay có lẽ bất kỳ một bác sĩ nào trên thế giới cũng biết áp dụng thủ thuật Heimlich để sơ cứu người hóc dị vật đường thở, nhưng mấy người biết rằng trong những năm đầu tiên sau khi ra đời, thủ thuật này nhận được không ít chỉ trích và nghi ngờ.

Thật vậy lúc đầu nhiều người chỉ trích phương pháp của Heimlich là phản khoa học, không an toàn cho nạn nhân vì có thể gây ra những tổn thương bên trong hoặc gãy xương do ép mạnh, thậm chí có người cho rằng phương pháp quá khó, người bình thường không làm được mà chỉ dành cho nhân viên y tế.

Tuy nhiên cuộc sống cần một biện pháp để giải quyết vấn đề cấp bách. Vào những năm 1970, tại Mỹ hóc dị vật (thức ăn, đồ chơi nhỏ) là nguyên nhân đứng hàng thứ sáu gây chết người. Ước tính mỗi năm có 4.000 vụ chết người vì tai nạn này, đa phần là trẻ con.

Chỉ cần một vật lạ rơi vào đường thở là bệnh nhân không nói, không thở được không khác gì lên cơn nhồi máu cơ tim. Trong vòng 4 phút tiếp theo, nếu dị vật không lấy ra được, não thiếu oxy dẫn đến những tổn thương không hồi phục và cái chết cũng xảy ra ngay lập tức.

Trong hoàn cảnh đó, bác sĩ Heimlich tin rằng chỉ cần tạo một áp lực đột ngột lên cơ hoành, phổi bị ép lại và đẩy khí bên trong ra cùng với dị vật. Bài báo của ông đăng trên tạp chí The Journal of Emergency Medicine, một người đàn ông ở bang Washington áp dụng và cứu sống được người hàng xóm.

Sau trường hợp này là vô số trường hợp thành công khác chứng thực thủ thuật Heimlich hiệu quả và cũng không ai biết được có bao nhiêu người hóc dị vật đường thở đã được cứu sống trên toàn thế giới, chỉ biết một điều là từ khi có thủ thuật này số vụ chết người do hóc dị vật đã giảm rõ. Năm 1975, hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ công nhận phương pháp này và đặt tên nó là thủ thuật Heimlich, ghi nhận nhờ nó mà vô số người được cứu sống mỗi năm.

Năm 1984, bác sĩ Heimlich được trao giải Albert Lasker Public Service, một trong những giải thưởng khoa học danh giá nhất Hoa Kỳ, vì tìm ra được “một giải pháp đơn giản, thực tiễn, không tốn kém để cấp cứu những trường hợp đe doạ tính mạng mà không đòi hỏi nhiều nỗ lực, dụng cụ đặc biệt hay khoá huấn luyện nào”.

Cách thực hiện nghiệm pháp Heimlich

Có 4 cách để thực hiện nghiệm pháp Heimlich tùy thuộc vào tuổi tác cũng như tình trạng của người bị nghẹt thở mà áp dụng . Cơ chế thì hoàn toàn là giống nhau sử dụng lực tại cơ hoành để buộc dị vật tống xuất ra khỏi cổ họng.

Người lớn hoặc trẻ em có ý thức

Nếu người lớn hoặc trẻ em trên 1 tuổi có ý thức nhưng không thể nói, ho hoặc thở, thực hiện nghiệm pháp Heimlich ngay lập tức, làm theo các bước sau:

• Đứng đằng sau người đang nghẹt thở, cánh tay quấn quanh eo của họ.
• Nắm một tay lại. Sau đó đặt vị trí của ngón tay cái vào dạ dày của nạn nhân, bên dưới xương sườn và phía trên rốn. Tại đây bạn có thể cảm nhận thấy cơ hoành.
• Đặt bàn tay kia lên nắm tay và đẩy vào cơ này với một lực mạnh, vào trong và hướng lên trên.
• Tiếp tục đẩy cho đến khi dị vật được tống ra.

Người lớn hoặc trẻ không có ý thức

Nếu trẻ hoặc người lớn bất tỉnh hoặc không thể ngồi hoặc đứng, hãy thực hiện các bước sau:

• Đặt người bị nghẹt thở trên một mặt phẳng cứng
• Ngồi trên đùi người bị nạn, mặt hướng về phía họ
• Đặt tay này lên tay kia, và sau đó đặt cạnh lòng bàn tay lên cơ hoành của họ, ngay dưới xương sườn của họ và phía trên rốn.
• Đẩy tay theo hướng đẩy vào và lên trên, tay này tựa vào tay kia.
• Tiếp tục lặp đi lặp lại cho đến khi dị vật bị tống ra.

XEM THÊM : 3uTools là gì ? Hướng Dẫn Cách sử Dụng cơ bản 3uTools

Thực hiện nghiệm pháp Heimlich lên chính bản thân bạn

Nếu bạn bị nghẹt thở do dị vật trong khi chỉ có một mình, hoặc không có ai để giúp đỡ, hãy làm như sau:

• Nắm một tay lại, và với ngón tay cái hướng vào trong, đặt tại vị trí cơ hoành – dưới xương sườn và phía trên rốn.
• Đẩy theo hướng đi vào và lên trên cho đến khi dị vật bị trục xuất.
• Nếu không thể làm được nghiệm pháp này hoặc không hiệu quả trên một vật thể rắn, như trên bàn hoặc ghế. Đặt tay cạnh bờ cơ hoành để đẩy vào và lên trên. Di chuyển trước sau để tạo ra lực đẩy.
• Lặp lại cho đến khi dị vật bị tống ra ngoài.

Cách thực hiện nghiệm pháp Heimlich cho sơ sinh dưới 1 tuổi

Ở trẻ dưới 1 tuổi, hãy làm theo các bước sau

• Đặt bé nằm trên cẳng tay, đảm bảo đầu bé thấp hơn ngực.
• Đặt cẳng tay trên đùi, hỗ trợ đầu của em bé bằng cẳng tay.
• Đảm bảo rằng miệng và mũi em bé không bị che lấp.
• Sử dụng cạnh lòng bàn tay kia đánh vào lưng của em bé giữa hai vai bốn lần. Lặp lại cho đến khi dị vật xuất hiện.

Nếu không thành công, xoay em bé lại. Đặt hai ngón tay giữa ngực của bé, giữa núm vú. Nhấn mạnh bốn lần xuống độ sâu khoảng 1 inch. Lặp lại cho đến khi dị vật xuất hiện.

Liệu nghiệm pháp Heimlich có tốt hơn các phương pháp khác không?

Mặc dù nghiệm pháp Heimlich đã thay thế những phương pháp đánh vào lưng và ngực trong hầu hết các tình huống, nhưng một số trường hợp cấp cứu vẫn sử dụng những phương pháp cũ khi nghiệm pháp Heimlich thất bại.

Một nghiên cứu năm 1976 so sánh các cú đẩy bụng kiểu Heimlich với phương pháp đẩy ngực, họ thấy rằng nghiệm pháp đẩy ngực hiệu quả hơn. Nhưng với cỡ mẫu rất nhỏ, chỉ có khoảng 6 người vì vậy kết quả nghiên cứu này không nên xem như là bằng chứng thuyết phục rằng nghiệm pháp đẩy ngực là tốt hơn.

Cách để thực hành thuần thục nghiệm pháp Heimlich

Không thể thực hiện nghiệm pháp Heimlich trên một người không bị nghẹt thở.

Tuy nhiên, vì kỹ thuật của nghiệm pháp là ấn vào cơ hoành, bạn có thể làm quen với thủ thuật bằng cách định vị cơ hoành và tập cảm nhận một dải cơ dày ngay bên dưới khung sườn.

Đẩy mạnh vào cơ này sẽ tạo ra một cảm giác rùng mình, qua đó đẩy không khí ra khỏi lồng ngực.

Thực hành nghiệm pháp này thường xuyên sẽ giúp bạn xử trí tự tin hơn khi gặp phải tình huống cấp cứu người nghẹt thở do hóc dị vật.

Sự an toàn của nghiệm pháp Heimlich

Nếu một người có thể ho, nói chuyện, thở, tức là họ không bị nghẹt thở. Lúc đó đợi cho họ ho ra dị vật. Chỉ thực hiện nghiệm pháp Heimlich nếu người đó không thể đánh bật dị vật và không thể thở được.

Nghiệm pháp Heimlich không thể cứu sống các nạn nhân chết đuối, hoặc các trường hợp khẩn cấp khác, chẳng hạn như ngừng tim hoặc động kinh.

Đôi khi nghiệm pháp Heimlich thất bại, bởi dị vật đã nằm quá sâu trong cổ họng hoặc do không thực hiện đúng cách. Vì vậy, luôn luôn gọi cấp cứu ngay khi có nạn nhân bị nghẹt thở.

Nếu có hai người, một người sẽ gọi cấp cứu trong khi người kia thực hiện nghiệm pháp Heimlich. Thực hiện điều này sẽ giúp nâng cao tối đa cơ hội sống sót cho nạn nhân, ngay cả khi nghiệm pháp Heimlich không có thất bại.

Trên đây 8chiase.com đã tổng hợp một cách chi tiết về nghiệm pháp Heimlich đã cứu sống hàng nghìn người mỗi năm do bị hóc dị vật . Còn bạn thì sao có đủ tự tin để thự hiện nghiệm pháp Heimlich này không ? Hãy lưu lại nội dung này và trang bị cho chính bản thân đi nhé bởi nó sẽ rất hưu ích đấy !

Nguồn : https://www.medicalnewstoday.com/